بررسی راهکارهای تقویت هویت دینی در برنامه درسی دوره ابتدایی از دیدگاه آموزگاران و مدیران مدارس ابتدایی شهرستان لالجین

تقویت هویت دینی در طول دوران کودکی، یکی از مهم ترین عوامل موثر در جلوگیری از ناهنجاری های رفتاری و رشد اندیشه ای دینی و تقویت باورهای اعتقادی در کودکان محسوب می شود.آموزش و پرورش یکی از نهادهای مهم در تکوین هویت دینی دانش آموزان نقش اساسی ایفا می کند. از این رو ، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش کتاب های درسی دوره ابتدایی در تقویت هویت دینی دانش آموزان انجام شده است. این هدف کلی به 14 هدف جزئی تقسیم گردیده است. سوال اصلی این پژوهش عبارت است از «از نظر مدیران و آموزگاران منطقه لالجین کتاب های درسی دوره ابتدایی تا چه میزان به تقویت هویت دینی دانش آموزان می پردازد؟». مولفه های هویت دینی در این پژوهش شامل (خدا شناسی، آخرت گرایی، معرفی اولیای دین، قرآن و سنت، اخلاقیات اسلامی، احکام دینی، مفاخر دینی و مذهبی، نمادهای دینی، مناسبت های مذهبی و دینی، طرح کرامت، برنامه آغازین، نماز جماعت و آموزش خانواده ) می باشد. روش پژوهش، توصیفی – پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه مدیران و آموزگاران شاغل در منطقه لالجین در سالتحصیلی 1390-1389 به تعداد 150نفر می باشد. تعداد نمونه مورد پژوهش برابر جامعه آماری در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که بر اساس مقیاس چهار درجه ای لیکرت تنظیم شده بود. برای سنجش روایی پرسشنامه، از روش روایی محتوایی با استفاده از دیدگاه صاحب نظران و متخصصان و برای محاسبه پایانی آن از روش آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که میزان آلفای آن 94% بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون مجذور کای، میانگین، انحراف معیار، فراوانی و درصد استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که از نظر مدیران و آموزگاران منطقه لالجین،کتاب های درسی دوره ابتدایی در حد نسبتاً بالایی توانسته است دانش آموزان را با مولفه های هویت دینی از قبیل، خداشناسی، آخرت گرایی ، اولیای دینی،احکام دینی، مفاخر مذهبی، قرآن و سنت، اخلاقیات اسلامی، مناسبت های دینی، نمادهای دینی،آداب و مهارت های اسلامی (طرح کرامت) و نماز جماعت آشنا کند و نقش اساسی در آموزش عینی این مفاهیم به دانش آموزان دوره دبستان را داشته باشد و نیز از نظر این آزمودنی ها،آموزش آداب و مهارت های اسلامی به دانش آموزان، برگزاری نماز جماعت و اجرای برنامه آغازین در مدرسه و برگزاری کلاس های آموزش خانواده برای اولیاء تأثیر به سزایی در تقویت هویت دینی دانش آموزان دارد. از نگاه این آزمودنی ها تفاوت معناداری در بین 12 مولفه هویت دینی مشاهده نشد. اما در مقوله، برگزاری کلاس های آموزش خانواده برای اولیاء جهت تقویت هویت دینی دانش آموزان، بین نظرات مدیران و آموزگاران تفاوت معناداری دیده شد. بر اساس یافته های این تحقیق نتیجه گرفتیم که یکی از راهکارهای تقویت هویت دینی در دانش آموزان دوره ابتدایی،آموزش عینی و ملموس مولفه های هویت دینی به این گروه سنی از فراگیران می باشند. به همین رو لازم است نهاد تربیتی، شرایطی را، اتخاذ نماید که دانش آموزان با این مولفه ها آشنا شده و در جهت شکل گیری هویت دینی در آنها، سازو کارهای آموزش عینی مولفه های هویت دینی را برای دانش آموزان طراحی و تقویت کند .